Economische pijler van formaat
Logistiek is een kernsector binnen de Nederlandse economie. De Topsector Logistiek schat dat transport en logistiek direct goed zijn voor 8 à 9% van het bruto binnenlands product (bbp), en indirect zelfs tot 14% als ook logistieke functies binnen industrie en e-commerce worden meegerekend. De sector verandert echter snel door geopolitieke spanningen, digitalisering, verduurzaming en schaalvergroting. Bedrijven die hun strategie tijdig afstemmen op deze ontwikkelingen vergroten hun veerkracht en concurrentiepositie.
Wisselende goederenstromen
Internationale handelsspanningen en politieke besluiten zorgen al jaren voor pieken en dalen in goederenstromen. Tijdens periodes van verhoogde importtarieven legden bedrijven voorraden aan, wat tijdelijk leidde tot overvolle havens en extra luchtvracht. Toen deze voorraden later werden afgebouwd, daalden de volumes juist scherp. De impact verschilt per segment: retail- en foodlogistiek bleven relatief stabiel, terwijl bouw- en industrietransport sterk afhankelijk bleken van vergunningenbeleid en exportontwikkelingen.
Kostenstijgingen zetten marges onder druk
De logistieke sector kampt structureel met hogere loonkosten, stijgende brandstofprijzen en nieuwe heffingen. Zo wordt in 2026 de vrachtwagenheffing ingevoerd en volgt in 2027 ETS-2, waarbij CO₂-uitstoot een prijs krijgt. Deze opeenstapeling van kosten drukt de marges en maakt het voor bedrijven lastig om prijsverhogingen volledig door te berekenen aan klanten. Voor creditmanagers is dit een belangrijk signaal bij het beoordelen van toekomstige krediet- en contractrisico’s.
Strategische focus als succesfactor
In een volatiele markt onderscheiden succesvolle bedrijven zich door duidelijke strategische keuzes. Zij richten zich op winstgevende klantsegmenten, investeren gericht in capaciteit en digitalisering en werken samen met betrouwbare partners. Wendbaarheid betekent niet alleen operationele flexibiliteit, maar ook strategisch vooruitzien en tijdig inspelen op veranderingen in de keten.
Consolidatie en samenwerking
Door de druk op marges en de noodzaak tot grote investeringen versnelt de consolidatie in de sector. Fusies, overnames en toetreding van buitenlandse partijen veranderen het speelveld structureel. Het aantal middelgrote logistieke bedrijven zal naar verwachting verder afnemen. Tegelijk blijft er ruimte voor kleinere, flexibele dienstverleners die snel kunnen opschalen bij pieken in de vraag. In de binnenvaart ontstaan bovendien coöperaties en samenwerkingsverbanden om verduurzaming en digitalisering financieel haalbaar te maken.
Digitalisering en AI versterken de productiviteit
Digitale technologie wordt een steeds belangrijkere hefboom voor productiviteit. Kunstmatige intelligentie ondersteunt routeplanning, vraagvoorspelling en voorraadbeheer, en kan kostenbesparingen tot wel 15% opleveren. Ook drones, robots en geavanceerde data-analyse in magazijnen verbeteren de efficiëntie en verlagen de foutmarges. Bedrijven die digitalisering koppelen aan een duidelijke strategische visie kunnen hun marges beschermen en hun cashflow versterken.
Duurzaamheid als drijvende kracht
De overgang naar duurzame logistiek is onomkeerbaar. Elektrische vrachtwagens, biobrandstoffen en waterstofschepen winnen terrein, terwijl zero-emissiezones in stedelijke gebieden vergroening versnellen. Ook opdrachtgevers eisen steeds meer transparantie over CO₂-uitstoot en reductiedoelen. Ondernemingen die nu investeren in duurzame oplossingen bouwen niet alleen aan hun toekomstbestendigheid, maar versterken ook hun concurrentiepositie. Duurzaamheid is daarmee uitgegroeid tot een strategisch én financieel instrument.
Nieuwe groeikansen in defensie en infrastructuur
Naast risico’s ontstaan er ook nieuwe marktkansen. Europese investeringen in defensie en infrastructuur leiden tot toenemende logistieke stromen. Dankzij haar gunstige ligging en sterke haveninfrastructuur speelt Nederland hierin een sleutelrol. Zo is de haven van Rotterdam aangewezen als belangrijke overslaglocatie voor militair transport. Voor logistieke bedrijven met de juiste certificeringen en beveiligingsprotocollen biedt dit aantrekkelijke groeiperspectieven.
Mens en technologie in balans
Hoewel digitalisering veel processen kan automatiseren, blijft menselijk vakmanschap onmisbaar. De effectiviteit van nieuwe technologieën staat of valt met goed opgeleid personeel. Investeren in scholing, kennisdeling en het aantrekken van jong talent is daarom cruciaal voor continuïteit. Bedrijven die hun medewerkers meenemen in technologische veranderingen versterken hun innovatiekracht én hun financiële stabiliteit.
Implicaties voor creditmanagement
De ontwikkelingen binnen de logistiek hebben directe gevolgen voor credit managers. Stijgende kosten, veranderende marktdynamiek en digitalisering beïnvloeden de liquiditeit, solvabiliteit en het betaalgedrag van bedrijven in de keten. Tegelijkertijd ontstaan er kansen door efficiencywinst, schaalvergroting en duurzame investeringen.
Creditmanagers doen er goed aan deze trends te vertalen naar actuele risicoprofielen, contractvoorwaarden en betalingsafspraken. De mate waarin logistieke bedrijven prijsstijgingen kunnen doorberekenen en hun werkkapitaal effectief beheren, wordt bepalend voor hun kredietwaardigheid. Ondernemingen die kostenbeheersing weten te combineren met innovatie en duurzaamheid, behouden niet alleen hun concurrentiekracht maar versterken ook hun financiële fundament.
Bron: ABN AMRO
