Overheidssteun heeft de ‘zombificatie’ van de Europese economie verergerd

Volgens het CBS was het het aantal faillissementen in 2021 historisch laag. Er waren 43 procent minder faillissementen dan een jaar eerder. Ook in 2020 nam dat aantal al af ten opzichte van eerdere jaren. Dat in coronatijd minder bedrijven failliet zijn verklaard, is niet los te zien van de steunmaatregelen van de overheid. Dit heeft echter ook geleid tot meer ‘zombificatie’. 

Volgens voorlopige cijfers van het CBS zijn er 1.536 bedrijven failliet verklaard over 2021. Dat is, sinds de start van het bijhouden van deze gegevens in 1981, maar één keer voorgekomen. In 1990, 31 jaar geleden. In crisisjaar 2013 gingen ruim 8000 bedrijven failliet. In de jaren daarna zakte dat en de laatste jaren voor de coronacrisis waren het er iets meer dan 3.000 per jaar.

Steunpakket overheid
Toen de coronacrisis begon in 2020, verwachtten deskundigen nog een stijging van het aantal faillissementen. In de horeca was dit aanvankelijk ook het geval, vooral te wijten aan bedrijven die onderuitgingen aan het begin van de crisis.
Vrij snel kwam er een financieel noodpakket om ondernemers te steunen, met een direct voorschot en afrekening aan de hand van daadwerkelijke resultaten later. Volgens het Centraal Planbureau leidde dit beleid om worstelende bedrijven tegemoet te komen ertoe dat veel van de steun ging naar bedrijven met een lage solvabiliteit.
Ook ambtenaren van het ministerie van Financiën schreven vorig jaar dat een flink deel van de steun verkeerd terechtkwam, dat wil zeggen bij bedrijven die al worstelden vóór de crisis, de zg. zombiebedrijven

Zombiebedrijven
Zombiebedrijven zijn ondernemingen die niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen, maar wel jaren op rij voortbestaan. De ruime overheidssteun vanwege de coronacrisis heeft de ‘zombificatie’ van de Europese economie verergerd.

Johan Geeroms, Risk Director bij kredietverzekeraar Euler Hermes Nederland zegt hierover: ‘Steeds meer zieke bedrijven vreten de gezondheid van de economie aan. Corona heeft deze trend versneld.’ Volgens research van Euler Hermes waren er al vóór de coronacrisis meer dan 13.000 zombiebedrijven in de eurozone en dat aantal is nu fors gestegen (cm.nl).
Volgens Geeroms gaat het om een ernstig probleem dat wordt onderschat. ‘Je moet oppassen dat er in sectoren niet hele clusters van zombiebedrijven ontstaan. Als geld opeens duurder wordt en er valt op een gegeven moment een hele reeks bedrijven om dan is de malaise compleet. Hele netwerken aan bedrijven worden dan geraakt en mogelijk meegesleurd.’

Om hoeveel bedrijven het exact gaat is volgens Geeroms moeilijk te zeggen. Hij verwijst naar de koepelorganisatie van centrale banken (BIS) die eind 2018 al aangaf dat twaalf procent van de bedrijven in westerse landen het predicaat ‘zombie’ verdienen.
Over de lage faillissementscijfers van dit moment zegt Geeroms: ‘Ze worden als geruststellend ervaren terwijl het feitelijk een alarmsignaal is. Nog nooit waren er zoveel bedrijven die kunstmatig in leven worden gehouden.’

Bronnen: cm.nl
Foto: Shutterstock