Onlangs werd door de eerste kamer de Wet homologatie onderhand akkoord (WHOA) aangenomen. Deze nieuwe wet zal op 1 januari 2021 in werking treden. De bedoeling van deze wet is om faillissementen van ondernemingen met levensvatbare bedrijfsactiviteiten te voorkomen, door meer mogelijkheden te scheppen om tot een onderhands (dwang) akkoord tussen de onderneming en diens schuldeisers te komen.
Doel van de wet
De WHOA zal deel gaan uitmaken van de faillissementswet en is bedoeld voor ondernemingen die op zichzelf (deels) rendabel zijn, maar ondanks dat toch failliet dreigen te gaan en dus een sanering nodig hebben. Door hun schulden te reorganiseren, kunnen deze bedrijven vervolgens gezond weer door. Schuldeisers zullen in de nieuwe wet zelfs onder omstandigheden gedwongen kunnen worden om met een voorstel tot reorganisatie en schuldsanering in te stemmen. De rechtbank zal in dat geval echter wel het akkoord moeten goedkeuren (“homologeren”). De Verenigde Staten en Groot Brittannië hebben al langer vergelijkbare wetgeving. In de huidige wetgeving is een dergelijk dwangakkoord dus niet mogelijk, tenzij de onderneming daadwerkelijk failliet is.
Hoe werkt het?
In het kort komt een en ander erop neer dat de onderneming die financiële problemen heeft een doordacht plan van reorganisatie dient op te stellen, met een concrete schuldenregeling. Zodra de schuldenaar start met de voorbereiding van een akkoord, deponeert hij een verklaring waaruit dit blijkt bij de griffie van de rechtbank. De rechtbank kan (op verzoek) een herstructureringsdeskundige benoemen. De betrokken ondernemer zal ook een indeling in meerdere klassen van schuldeisers moeten maken, bijvoorbeeld concurrente schuldeisers en schuldeisers met bepaalde voorrechten (zoals de belastingdienst of pand- en hypotheekhouders). Als alle schuldeisers met dit plan en het concrete voorstel instemmen, is er een buitengerechtelijk akkoord bereikt en hoeft de rechtbank er niet meer aan te pas te komen. Echter, ook als niet alle schuldeisers met het voorstel akkoord gaan, kan het toch zo zijn dat er een akkoord wordt bereikt. Het is namelijk mogelijk dat de rechtbank het aangeboden voorstel, als het wordt goedgekeurd door deze rechtbank, bevestigt (“homologeert”). De tegenstemmende schuldeisers zijn in dat geval ook gebonden aan het akkoord. Een dwangakkoord behoort dus in de nieuwe wet ook tot de mogelijkheden. Het is wel zo dat hiervoor nodig is dat een meerderheid binnen tenminste één klasse moet instemmen met het voorstel: het gaat hierbij om een meerderheid die twee derde van het totale bedrag aan openstaande vorderingen vertegenwoordigt.
Ook is in de nieuwe wet voor kleine mkb’ers, dat zijn bedrijven met minder dan 50 werknemers, bepaald dat zij minimaal 20% van hun openstaande vordering terug moeten krijgen. Daarmee is dus ook de positie van de kleinere mkb’ers beter geborgd.
Voor wat betreft huurovereenkomsten verandert er ook wat door de WHOA. De huurder kan deze op grond van de WHOA eenzijdig beëindigen. Veel ondernemingen huren bedrijfsruimte, dus dat kan uitkomst bieden in het kader van een reorganisatie.
Op dit moment is het dus nog zo dat een akkoord alleen gesloten kan worden wanneer alle schuldeisers of aandeelhouders ermee instemmen: wanneer één schuldeiser of aandeelhouder dwarsligt, kan dit dus leiden tot een faillissement.
Hoe kan de WHOA succesvol worden ingezet?
Enkele voorwaarden voor het succesvol inzetten van WHOA:
- Het bedrijf kan zijn schulden niet meer betalen en de verwachting is dat het failliet zal gaan;
- Het bedrijf is in de kern winstgevend of door de WHOA wordt voor schuldeisers een beter resultaat behaald dan met een faillissement;
- Er moet een redelijk, haalbaar en doordacht plan liggen. De inhoud en de inrichting van het akkoord mag zelf bepaald worden, maar moet straks wel aan een aantal wettelijke voorschriften voldoen, zoals de indeling in klassen van schuldeisers en de hiervoor al besproken 2/3 meerderheid in een klasse die met het voorstel instemt;
- De herstructurering moet evenredig en eerlijk verdeeld worden over alle crediteuren.
- Schuldeisers mogen niet in een nadeligere positie komen ten opzichte van een faillissement;
- Arbeidsvoorwaarden van het personeel mogen niet worden veranderd.
De rechter kijkt ook naar de ‘waarde’ van het akkoord door de omstandigheden te wegen. Het gaat hierbij om de voordelen ten opzichte van een faillissement, zoals het behoud van arbeidsplaatsen.
Conclusie en de vooruitzichten
Het is de verwachting is dat er veel ondernemingen gebruik zullen maken van de WHOA. Als ondernemingen op basis van deze nieuwe wet op een effectieve wijze geherstructureerd kunnen worden zal dat waarschijnlijk leiden tot een daling van het aantal uitgesproken faillissementen. Dat lijkt met het oog op de huidige coronacrisis geen overbodige luxe. Bovendien is het de bedoeling dat crediteuren in algemene zin in ieder geval niet minder, of zelfs meer overhouden van hun vordering dan bij faillissement.
Bron: MODINT Credit & Finance
Foto: Shutterstock
